Bu halda manatın devalvasiyası qaçılmaz olacaq...
27.02.2020 12:55 Ecoreaksiya 1739
"Koronavirusun yayılması səbəbindən Azərbaycanla Rusiya, İran və Türkiyə arasında ticarət münasibələri pisləşərsə, o halda manatın devalvasiyası qaçılmaz olacaq”.
Qaynarinfo xəbər verir ki, bunu iqtisadçı ekspert Qubad İbadoğlu deyib. Onun fikirincə, manata təzyiqlər artır. Qubad İbadoğlu növbəti devalvasiyanın nə zaman olacağına dair versiyalar səsləndirib.
Onlar aşağıdakılardır:
1. Ötən il xarici ticarət dövriyyəsinin müsbət saldosu və tədiyə balansının cari hesabının profisiti əvvəlki illə müqayisədə azalıb. Belə ki, 2019-cu ildə 2018-ci illə müqayisədə xarici ticarət balansının müsbət saldosu 2 mlrd. dollardan çox azalıb. Cari ildə də həmin tendensiya davam edir, ixrac gəlirləri azalır, idxal xərcləri artır.
2. Dövlət Neft Fondunun 2020-ci il büdcəsinin gəlirləri 7285 mln. dollar proqnozlaşdırılıb ki, bu da 2018-ci ilin müvafiq icra göstəricisindən 29,7 faiz, 2019-cu gözlənilən icra göstəricisindən 30,9 faiz azdır. Bununla yanaşı bu il üçün ARDNF-nin aktivlərinin azalması proqnozlaşdırılıb. Hazırda səhm və valyuta bazarındakı proseslər azalmanın proqnozlaşdırılandan da çox olacağını deməyə əsaslar yaradıb.
3. 2020-ci ildə Azəri-Çıraq-Günəşli yatağında xam neft hasilatının 186,7 milyon barel olması proqnozlaşdırılır ki, bu da 2019-cu ilin göstəricisinə nisbətən 10,4 milyon barel və ya 5,3 faiz az olacaq. Koronavirusun təsirlərindən dünya bazarlarında neftin qiymətlərinin ucuzlaşmasını da nəzərə alsaq, valyuta gəlirləri azalır.
4. Mərkəzi Bank rezident və qeyri-rezidentlərin xarici valyuta əməliyyatlarının aparılması qaydalarında etdiyi son dəyişikliyə görə, sahibkarlar idxal müqavilələri üzrə avans ödənişləri müqabilində 730 gün müddətində (əvvəlki müddət 270 gün idi) malların ölkəyə gətirilməsini və ya qabaqcadan ödənilmiş vəsaitin xaricdən geri qaytarılmasını təmin etməlidirlər. Nəzərə alsaq ki, kapitalın ölkədən qaçışının əsas formalarından biri də ticarət kreditlər və avanslarıdır. Bu kapitalın ölkədən qaçmasını sürətləndirəcək.
5. Ölkəyə xarici sərmayələr azalır. 2017-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatına birbaşa xarici investisiyalar $5,7 mlrd, 2018-ci ildə $4,1 mlrd təşkil edib. 2019-cu ilin 9 aylıq yekunlarına görə birbaşa xarici investisiyalar 2,76 mlrd. dollar olub.
Qubad İbadoğlu deyib ki, bu 5 versiya Azərbaycan manatını ciddi şəkildə təsirləndirəcək:
"Əgər dünya bazarında neftin qiymətinin ucuzlaşması davamlı xarakter alarsa və uzun müddət çəkərsə, eyni zamanda koronavirusun yayılması səbəbindən Azərbaycan-Rusiya, İran-Türkiyə arasında ticarət münasibələri pisləşərsə, o halda manatın devalvasiyası qaçılmaz olacaq. Bununla yanaşı, Azərbaycanın başlıca ticarət tərəfdaşlarının milli valyutasının dəyərsizləşməsi manata təzyiqi daha da artıracaq”.
Şərhlər