Məşhur və zənginlərin Türkiyəsi

22.08.2015 16:13     Maraqlı     4005

ABŞ-ın ilk qadın xarici işlər naziri Madlen Olbrayt dünyada ən favorit şəhərinin İstanbul olduğunu dedi.

Oprah Winfreyin Efes-dən xoşu gəldi.

Kolin Pauell Boğazı çox sevdi.

Candice Bergen Büyükadanı cənnətə bənzədib.

Google-nin icraçı direktoru Erik Şmidt Müqəddəs Sofiya Məbədinə heyran qaldı.

Top model və Las Veqas TV serialının aktyoru Molly Sims Tophanədə nargilə kefi edib.

Dünyaca məşhur adların gözü İstanbul və Türkiyədədir.

28 ildir peşəkar bir insan kimi 100-dən çox məşhur və zəngin insanı gəzdirdim. Hər şey Boğaziçi Universitetinin Turizm və Otel İdarəçiliyi fakültəsində oxuyarkən cib xərcliyi qazanmaq üçün bu peşəni seçməyə başlayıb. Həyatım sanki bir elit klubu olan və insanların səyahət etməsi üçün 100 min dollar xərcləyən, illik isə 20 min dollar haqq ödəyən "Fişer Travel”ın sahibiylə tanış olanda dəyişdi. Dünyanın dörd bir yanından, fərqli mədəniyyətlərdən minlərlə insanla turlar etdim. Tur Amerikalı məşhur talk şou ulduzu Oprah Winfrey, İtaliya Prezidenti Karlo Ciampi, Kalvin Klein, Google İcraçı Direktoru Erik Şmidt, ABŞ-ın keçmiş xarici işlər naziri Kolin Pauell, Blackberry təsisçisi Cim Balsillie, Microsoftun sahibi Pol Allen, aktyor Robert Redford, Kevin Spacey, Bill Crystal, Candice Bergen, Stiv Tyler, Bob Geldof, Monica Seles, Kenize Murad, Savoy Şahzadəsi Qabriela, Placido Domingo və Martha Stüart qonağım oldu.

YER EYNİ, ZAMAN BAŞQA

ABŞ-ın xarici işlər naziri Kolin Pauell İstanbulda ən çox Boğazı sevdi.

İstanbula gələn bu məşhur insanlar da Topqapı Sarayı, Müqəddəs Sofiya Məbədi, Sultanəhməd Məscidi və Kapalıçarşı kimi yerləri gəzirlər. Fərqli olmaq üçün onları bəzi tarixi yerlərə aparmalıyıq. Qiymətləri məkana görə beş ilə 12 min TL arasında dəyişir. Müqəddəs Sofiya Məbədi bazar ertəsi günü və axşam bağlanış saatından sonra, Topqapı Sarayına çərşənbə axşamı günləri və Yerebatan Sarnıcına  axşam 19.00-dan sonra gedirik. Beləliklə, bu möhtəşəm yerləri kimsə yoxdursa, görə bilərlər. Bu insanlar mövqeləri və əlaqələri münasibətilə Türkiyədə önəmli adamları tanıya bilərlər. Onların evlərinə nahara gedirik. Xüsusi icazələr sayəsində "Boğaz Haqqında Hər Şey” kitabımda iyirmidən artıq sarayın iç məkan fotoşəkillərini istifadə etdim. Zərif Mustafa Paşa Yalısının sahibi Demet Sabancı Çetindoğan, 7-8 Həsən Paşa Yalısında oturan Berrak ilə Nezih Barut və Macar Feyzullah Paşa Köşkündə yaşayan Sərdar Gülgün, Türkiyənin təqdimatı üçün çox səy sərf edən nadir insanlardandır. Onların evlərinə ziyarət məqsədli apardığım çoxsaylı məşhurlar oldu.

HARALARA GEDİRLƏR?

Kevin Spacey və Saffet Emre Tonguç

Türkiyədə standartların çox dəyişməsi səbəbiylə məşhur və zəngin qonaqlarımızın təəssüf ki, hamısını eyni yerlərə aparıb gəzdirmək məcburiyyətində qalırıq. Sunset, Millət 29, Mikla, Gaja və Körpə Balıqçı bunların arasında yerləşir. Ənənəvi bir balıqçı istəsələr Balıqçı Sabahattin ya da kabab üçün Samatya Dəvəliyə getdiyimiz olur. İçki üçün Luccaya, əylənmək üçün Reinaya məruz qalırlar. Bəzən də gözlənilməz şeylər olur. Studio 54-ün banisi və dünyada mağaza otelciliyinə ilk başlayanlardan biri olan İan Şrayger əsnaf restoranlarına getmək istəmişdi. Padşah Nişantaşı bayıldı. Kadıköy Çiya da müştərilərimizə maraqlı gəlir. Kapalıçarşı getdiyimiz gün Nar Restaurantda yemək yeyirik. Son zamanlar Karaköy çox populyar oldu. O bölgədə Nicole, Naif və Rudolf üstünlük verilən yerlərdir. Müştərilərimizin çoxu Four Seasons Beşiktaşda qalır, amma yeni loft otaqları və mənzərəsi münasibətilə Swiss Hotelə üstünlük verənlər də olur.

TÜRKİYƏ HAQQINDA NƏLƏR DEDİLƏR?

2011-ci ilin yazında gəzdirdiyim Amerikanın ilk qadın xarici işlər naziri Madlen Olbrayt dünyada ən favorit şəhərinin İstanbul olduğunu dedi. New York, London və Paris kimi markalaşmış şəhərləri bəyənirlər, amma İstanbula sanki vurulurlar. Ümumiyyətlə, gözləntiləri aşağıdır, ancaq gəlib fövqəladə bir şəhərlə qarşılaşırlar. Oprah Winfrey Demet Sabancı Çetindoğanın oturduğu Zərif Mustafa Paşa Yalısından xoşu gəlib, İtaliya Prezidenti Karlo Azeglio Ciampi şəhərin Romanın, sonra Roma İmperiyasının paytaxtı olmasından təsirlənib. Kolin Pauell Boğazı çox sevdi. Candice Bergen Büyükadanı cənnətə bənzədib. Google İcraçı Direktoru Erik Şmidt Müqəddəs Sofiya Məbədinə heyran qaldı. Top model və Las Veqas TV serialının aktyoru Molly Sims Tophanədə nargilə kefi edib. “Üzüklər Ağası”nın prodüseri Maykl Lin, altı dəfə dünyanın ən yaxşı ləl-cəvahirat dizayneri seçilən Sevan Bıçakçının üzüyünə bayıldı.

ALBRİGHTİN QƏHVƏ FALI

Saffet Emre Tonguç ABŞ-ın Dövlət Katibi Olbraytın qəhvə falında Türkiyə səyahəti gördü.

Qonaqlarıma mədəniyyətlərin qovşaq nöqtəsi olduğuna inandığım üçün Türkiyənin Qərb mədəniyyətinə töhfələrini danışıram. Bir dəfə keçmiş ABŞ xarici işlər naziri Madlen Olbrayt ilə danışırdıq: "Bizdə İtaliyadan daha çox Roma, Yunanıstandan daha çox Yunan əsəri var. Lalə Hollandiyaya İstanbuldan getdi, əslində Azadlıq Abidəsini Sultan Əbdüləziz, Süveyş Kanalı üçün tikdirmişdi. Napoleon İstanbulun dünyanın paytaxtı olması lazım olduğunu söylədi. Bric oyununun adı Galata körpüsündən gəlir". Olbrayt zarafat edib "Sənə qalsa, hər şey Türkiyədən gəlir" dedi və əlavə etdi: "Sən keçən il falıma bax, görmüşdünüz, yenə qulaq as”. Əlimə fincanı aldım, fincanın dibində fala baxıb "Sizə üç dəfə Türkiyə səyahəti görünür, amma bu dəfə Efes və Kapadokiyaya gedib mavi səyahət edirsiniz" - dedim.

MARTHA STÜARTIN İSTANBULU

Martha Stüart İstanbula gəlir gəlməz nəfəsini Kapalıçarşıda aldı.

Son dərəcə zəkalı, mədəniyyətli və təvazökar bir qadın Martha Stüart, eyni zamanda da çox aktivdir. Uzun bir səfərin ardından səhərlər isə İstanbula gəlməsinə baxmayaraq nəfəsini Kapalıçarşıda aldı. Ottoamanoda paşminalara baxdı. Mavi Künc bazardakı ən gözəl antikvar zinət satan yerlərdən biridir. Bu tarixi obyekt zəngini antikvar dükanında II. Mahmudun qandallı saatından Neslişah Sultanın broşkasına qədər ən qeyri-adi əsərlər var. Dünyanın ən sayılı zəngin Leon Black ilə Mica Ertegün və Diana fon Fürstenbergin də üstünlüyü var. Martha da nəfəsi bu dükanda aldı. Ceyms Bonda öyrəşdiyindən onunla da bazarının damına çıxdıq. Dükanlara və şəhərə təpədən baxmaq xoşuna gəldi. Sonra Boğaz turuna çıxdıq. Türkiyəyə dördüncü, İstanbula ikinci gəlişidir. "Yolunuz pisdir, lakin şəhər möhtəşəmdir" dedi. Enerjisi inanılmaz. Muzeyin, sonra İstanbulun ən görkəmli abidələrindən Müqəddəs Sofiya Məbədi ilə tanış olub. Televiziya proqramlarında istifadə etmək üçün Misir Bazarından ədviyyat satın aldı. Şəhərdə Haremlique ilə Sevan Bıçakçının dükanında vaxt keçirdi. Bir bukinistdə öz kitablarının satıldığını görəndə kamerasına sarıldı.

OPRAHIN TÜRKİYƏ MƏHƏBBƏTİ

Oyunçu və aparıcı Oprah Winfrey, 15 günlük Türkiyə səfərində Efes-ə heyran qaldı.

Yanında işləyənlər və ailələrindən ibarət 1.700 nəfərə Türkiyənin də içində olduğu dörd ölkəni əhatə edən 15 günlük gəmi səyahəti hədiyyə edib Oprah Winfrey. Mən də səfər boyu gəmidəyəm. Winfrey 1995-ci ildə gəldiyi ölkəmizdən çox təsirlənmiş. Səfərin ən böyük tədbiri İstanbuldakı partidir. O gecə Winfrey çıxışında deyib: "Bu ölkə möhtəşəmdir, sizin Efes-i görəsiniz, Azuz Pavlusun izlərilə gedəsiniz və İstanbulda başlayasınız istədim. Bu gəmi yalnız bir həftəlik turlar edir. Türkiyədə səyahəti iki həftəyə çıxardım" dedi. Oprah Winfreynin proqramlarını seyr edib şəxsiyyətindən çox təsirlənmişdim, amma səyahətdə daha yaxından tanımaq imkanım oldu. Gördüyüm ən təvazökar, səmimi, özüylə barışan və zəkalı insanlardan biri idi. Həyatın sirrini çoxdan həll edib. Amerikanın Müstəqillik Günü olan 4 iyulda keçirilən partidə  qrupa  səslənib: "Sizi nə üçün bu səyahətə gətirdiyimi həvəskar edirsinizmi ki? Mən Mississipidə çox kasıb bir ailənin qızı kimi anadan olmuşam. Uşaq ikən ilk dəfə şokolad yeyəndə dadını çox sevmişdim. Gələn dəfə bu ləzzəti bəs mənimlə bölüşməyə qərar verdim. Həyat olduqca gözəlləşir, eyni bu səyahətdə olduğu kimi. Mənə təşəkkür məktubu yazmağı çəkin. 1700 məktubu oxumaq istəmirəm! Ən böyük sağlamlıqdır" dedi. Mənə görə Winfrey saçılan işıqda yonulmuş, həyatı süzülmüş adam idi.

Çox ağır xərçəng keçirmiş bir dostum var. Narahatlığı zamanı ən əsas ilham mənbələrindən biri Winfreynin proqramları olmuşdu. Bunu ona izah etdim. Çox təsirləndi, ertəsi axşam İstanbulda parti verdi. "Yoldaşını mənim dəvətlim olaraq partiyə çağır" dedi. Dostum ona Allahın 99 adından biri olan "Əl Vedud” adlı şeirini hədiyyə edib.

Winfrey ilə Efes-ə gedib Məryəm Ananı da ziyarət etdik. Sonra Şirincədə yemək yedik. Şirincəyi Toskanaya bənzətdi. İstanbulda alış-verişin qeyri-adi olduğunu deyirdi. İznik qaşı və padşah kaftanları şəklində düzəldilmiş dekorativ əşyalar alıb.

ROBERT REDFORDUN İSTANBUL TURU

Robert Redford İstanbul üçün "tayı-bərabəri olmayan bir şəhər" dedi.

Gördüyüm ən mədəni insanlardan biri Robert Redfordur. Tarixi müzakirə etmişik; Asur, Minos, Krit və Mesopotamiya sivilizasiyalarını müqayisə etdik. Müqəddəs müdriklik anlamına gələn Müqəddəs Sofiya Məbədinə bayıldı və 537-ci ildə belə bir qübbənin olduğuna inanmadı. Sean Connerynin oynadığı "Rusiyadan Sevgilərlə” adlı Ceyms Bond filminin çəkildiyi Yerebatan Sarnıcında Romalı mühəndislərə şlyapa çıxartdı. Topqapı Sarayında Osmanlı tarixini danışdıq, Xəzinə Dairəsinə bayıldı. Boğazdakı yalıların qiymətləri onu da təəccübləndirdi. 115 milyon dollara satışda olan Rumelihisardakı Tophanə Müşiri Zəki Paşa Yalısına və Boğaza heyran qaldı. Redfordla Kapalıçarşıya getdik, bereti və qara eynəkləri işə yaramadı. İnsanların yaxşı niyyətli təcavüzləri əmin-amanlıq içində gəzməsinə icazə vermədi. Gəzərkən biri "Siz Robert Redfordsuz?”  deyə soruşduqda cavabı beynimə həkk olundu: "Bəli, bir vaxtlar o idim". Gördüyüm ən sadə, ən saçılan işıqda üzdə olan insanlardan biri idi. Misir Bazarında da bəziləri "Törkiş dilayt" deyib lokum verməyə, kimisi də fotoşəkil çəkdirməyə çalışıb. Redford uzun uzun Boğazı və Körfəzi seyr edərkən İstanbulu birlikdə gəzdiyimiz yoldaşı Madlen Olbrayt "Mən sənə bənzəri olmayan şəhərin İstanbul olduğunu demişdimmi” dedi.

MARAQLI XATİRƏLƏR

Adını hər kəsin əzbər bildiyi çox məşhur bir Amerikalı ilə İstanbula tur etdik. "İstanbul iki qitə üzərində qurulmuş yeganə şəhərdir" - dedim. "Bura Avropa, qarşı tərəf Asiya" - deyə əlavə etdim. Dönüb üzümə təəccüblə baxdı, "Yəni ora Çinmi?” dedi! “Arxeologiya Muzeyinə gedərkən Yunan və Roma heykəlləri görəcəyik” bildirəndə "Oğurladınızmı?” deyə soruşdu. Yunan mədəniyyətinin beşiyi bu torpaqlar olduğundan, Romalıların İtaliyadan daha çox izinin Anadoluda olduğundan xəbərdar deyildi.

Tanınmışlar Topqapı Sarayı, Müqəddəs Sofiya Məbədi, Yerebatan Sarnıcı kimi yerləri qapalı saatlarda açdıra bilirlər. Ödənişi 5-12 min TL arasında dəyişir.